In burgerlijke zaken, handelszaken of sociale zaken evenals in zaken van een cassatieberoep tegen beslissingen van beroepsorden in zake tucht, moeten de partijen verplicht vertegenwoordigd zijn door advocaten die gespecialiseerd zijn in de cassatietechniek. Het zijn ministeriële ambtenaren die de verzoekschriften en de memories van antwoord ondertekenen. In strafzaken en in fiscale zaken is geen vertegenwoordiging door een lid van de balie bij het Hof van Cassatie vereist.
Advocaat bij het Hof van Cassatie
Afstand van geding
Afstand van geding betekent dat de eisende partij afstand doet van de rechtspleging die zij begonnen is met een hoofdvordering of een tussenvordering.
Dit kan omdat de eisende partij zelf kan beslissen of zij al dan niet een rechtspleging wenst te starten en dus ook zelf kan beslissen om deze rechtspleging stop te zetten.
De afstand van geding kan uitdrukkelijk of stilzwijgend gebeuren.
Ambtshalve middel
In strafzaken onderzoekt het Hof van Cassatie ambtshalve, in het belang van de verdachte, de in verdenking gestelde of de beschuldigde die een ontvankelijk cassatieberoep heeft ingesteld tegen de beslissing over de publieke vordering die tegen hem is gericht, of die beslissing in overeenstemming met de wet is en of al wat in de rechtspleging op straffe van nietigheid is voorgeschreven of substantieel is, werd nageleefd. Stelt het Hof van Cassatie wat dat betreft een onwettigheid vast, dan werpt het die ambtshalve op, dit is wanneer de eiser in cassatie die onwettigheid niet zelf in een cassatiemiddel heeft opgeworpen.
Appellant
De appellant is de persoon of instelling of organisatie die hoger beroep instelt tegen een vonnis.
Het woord appellant kan dus zowel voor een rechtbank van eerste aanleg als voor het hof van beroep of arbeidshof gebruikt worden.
Het hoger beroep tegen een vonnis van de vrederechter wordt immers voor de rechtbank van eerste aanleg behandeld.
Het hoger beroep tegen bijvoorbeeld een vonnis van de rechtbank van eerste aanleg wordt voor het hof van beroep behandeld.
Betekening
De betekening is de afgifte van een afschrift van een akte bij gerechtsdeurwaardersexploot.
De akte van de gerechtsdeurwaarder moet verplicht op straffe van nietigheid een aantal vermeldingen bevatten die worden opgesomd in het Gerechtelijk Wetboek.
De wet schrijft ook voor wanneer de betekening kan gebeuren en de manier waarop de betekening moet gebeuren.
Bevoegdheid
In het Gerechtelijk Wetboek wordt verschillende keren het begrip "bevoegdheid" gebruikt.
Hierna worden een aantal bevoegdheden kort uitgelegd.
Materiële bevoegdheid.
Onder materiële bevoegdheid verstaat men een gedeelte van de rechtsmacht van de rechterlijke macht die aan een bepaald rechtscollege wordt toegekend, bijvoorbeeld het vredegerecht, de rechtbank van eerste aanleg, de ondernemingsrechtbank enz.
Territoriale bevoegdheid.
De territoriale bevoegdheid is de rechtsmacht die aan een bepaalde rechter in een bepaald gebied toebehoort.
De wet bepaalt welk rechtscollege bevoegd is voor een bepaald gebied.
De vrederechter is bijvoorbeeld bevoegd voor een bepaald kanton (aantal gemeenten). De rechtbank van eerste aanleg is bevoegd voor een bepaald arrondissement (aantal kantons) enz.
Algemene bevoegdheid.
Wanneer men spreekt van algemene bevoegdheid, dan wordt bedoeld het geheel van gewone, normale materiële bevoegdheden van een bepaald rechtscollege, gelet op de waarde van het geschil. De algemene bevoegdheden van een bepaald rechtscollege vindt u vermeld op deze website
Bijzondere bevoegdheid.
Bijzondere bevoegdheidis de bevoegdheid die door de wetgever aan een bepaald rechtscollege wordt toegekend omwille van de inhoud ervan. De verschillende bijzondere bevoegdheden van een bepaald rechtscollege vindt u vermeld op deze website.
Uitsluitende bevoegdheid.
Een uitsluitende bevoegdheid is een bevoegdheid die door de wetgever wordt toegekend aan één bepaald rechtscollege, bij uitsluiting van andere rechtscolleges. De uitsluitende bevoegdheden van een bepaald rechtscollege vindt u vermeld op deze website.
Bestuurlijke bevoegdheid.
De bestuurlijke bevoegdheid van een rechtscollege wordt ook nog niet-jurisdictionele bevoegdheid genoemd. Er wordt in dit geval geen geschil tussen partijen opgelost door de rechter. De rechter verleent in deze gevallen enkel zijn ambt krachtens de wet om de rechtsgeldigheid van een bepaalde handeling te
Burgerlijke vordering
Vordering waarbij de benadeelde aan de dader herstel vraagt van de schade die hij geleden heeft. Hij kan zich daarvoor burgerlijke partij stellen voor een strafrechtbank of hij kan dagvaarden voor een burgerlijke rechtbank.
Cassatiemiddel
Het cassatiemiddel is een grief in rechte die gericht is tegen de bestreden beslissing. Het geeft aan wat in de bestreden beslissing of in de daaraan voorgaande rechtspleging in strijd is met de wet. Soms wordt het cassatiemiddel onderverdeeld in verschillende delen. Die delen worden onderdelen genoemd. Het cassatieberoep kan bestaan uit een of uit meerdere middelen. Voor een goed begrip van de bovenstaande opmerkingen is het van belang te weten dat het Hof van Cassatie geen derde aanleg vormt die de feitelijke omstandigheden nagaat (na eerste aanleg en hoger beroep), maar dat de opdracht van het Hof van Cassatie bestaat in een toezicht op de regelmatigheid van de motivering en de wettigheid van de voorgelegde beslissingen. Door aldus na te gaan of de bestreden beslissing in rechte juist is, is het Hof van Cassatie in bepaald opzicht de "rechter van de rechter".
Als in het arrest van het Hof van Cassatie de tekst van het middel is opgenomen, is dit de weergave van de tekst van de eiser zelf, zonder enige wijziging door het Hof
Collectieve schuldenregeling
De collectieve schuldenregeling is een gerechtelijke procedure om structurele schuldproblemen aan te pakken.
Een schuldbemiddelaar beheert uw inkomen in uw plaats en helpt u op die manier uw schulden af te betalen.
Wanneer de collectieve schuldenregeling wordt afgesloten , kan u terug schuldenvrij door het leven.
De collectieve schuldenregeling bestaat enkel voor privé-personen.
Indien u meer wenst te weten over dit onderwerp, klik hier
Conclusie
Een conclusie of besluit is een geschrift waarin partijen hetzij zelf hetzij via hun advocaat hun standpunt uiteen zetten over de vordering en hun argumenten weergeven om de vordering te staven.
Wanneer een partij een dagvaarding of verzoekschrift heeft ingediend bij de rechtbank, dan is het aan de tegenpartij om eerst te concluderen en dan opnieuw aan de eisende partij.
De rechter kan evenwel de mogelijkheid geven om een repliek of dupliek te geven.
Conclusietermijnen
Conclusietermijnen zijn termijnen binnen dewelke de partijen conclusies moeten nemen en uitwisselen tussen de andere in het geding zijnde partijen.
Wanneer een zaak wordt ingeleid voor de rechter kan deze conclusietermijnen bepalen. Dit is nodig omdat de eisende partij haar argumenten heeft uiteen gezet in een dagvaarding of verzoekschrift en meestal ook overtuigingsstukken gebruikt. De tegenpartij moet de gelegenheid krijgen om hierop te antwoorden en de stukken te bekijken.
Meestal stellen de partijen zelf voor hoeveel tijd zij hiervoor nodig hebben, doch het is de rechter die uiteindelijk beslist.
Zolang de partijen geen conclusies hebben genomen, kan de rechter geen beslssing vellen. Wanneer een partij nalaat conclusies te nemen binnen de bepaalde termijn, dan kan de rechter hier wel sancties aan verbinden.
Derdenverzet
Derdenverzet is een buitengewoon rechtsmiddel dat kan ingesteld worden door iedereen die niet behoorlijk is opgeroepen of niet in dezelfde hoedanigheid is tussengekomen in een zaak.
De derde kan met dit rechtsmiddel de vernietiging vragen van een beslissing die zijn rechten heeft benadeeld.
Derdenverzet kan zowel door een burgerlijke rechter als een strafrechter worden uitgesproken. In dit laatste geval kan dit evenwel enkel voor zover uitspraak werd gedaan over de burgerlijke belangen.
Om dit rechtsmiddel te kunnen aanwenden moeten wel een aantal voorwaarden worden vervuld die opgesomd worden in het Gerechtelijk Wetboek.
Dwangsom
De dwangsom is een geldsom waarvan het bedrag onderling wordt overeen gekomen of gerechtelijk wordt beslist voor het geval één van de partijen haar verplichting of haar veroordeling niet nakomt.
Deze geldsom wordt meestal per dag bepaald doch kan ook ineens bepaald worden en moet betaald worden totdat de partij haar verplichtingen heeft nagekomen.
Meestal wordt ook een maximum bedrag bepaald.
Geassumeerd rechter
Geassumeerde rechters zijn advocaten die op de zitting aanwezig zijn en die op verzoek van de voorzitter van een kamer een rechter kunnen vervangen. De advocaat moet wel op het tableau ingeschreven zijn en ten minste dertig jaar oud zijn. Meestal gebeurt de vervanging voor één enkel dossier.
Gerechtelijk onderzoek
Onderzoek onder leiding en gezag van een onderzoeksrechter, met als doel het opsporen van de daders van misdrijven en het verzamelen van de bewijzen.
Grosse
Een grosse is een gewaarmerkt afschrift van een vonnis, arrest, beschikking of akte en dat dient om de beslissing of akte ten uitvoer te laten leggen.
Het origineel of de "minuut" genaamd blijft bewaard op de rechtbank of bij de notaris, indien het om een notariële akte gaat.
Op de grosse wordt meestal vermeld "In de naam van de Koning" enz.
Herroeping van gewijsde
Heroeping van gewijsde is een buitengewoon rechtsmiddel dat kan aangewend worden door iemand die partij is geweest of behoorlijk werd opgeroepen in een geding.
De herroeping heeft tot doel een beslissing die in kracht van gewijsde is getreden (dus niet meer vatbaar was voor verzet of hoger beroep) te herroepen.
Herroeping van gewijsde kan zowel door een burgerlijk gerecht als een strafgerecht worden uitgesproken.
Om dit rechtsmiddel te kunnen aanwenden, moet wel voldaan zijn aan een aantal voorwaarden, zowel wat gronden, termijn als procedure betreft, die worden opgesomd in het Gerechtelijk Wetboek.
Hoofdelijkheid
Hoofdelijkheid bestaat wanneer twee of meer personen gehouden zijn tot het verrichten van dezelfde prestatie.
In een vonnis of arrest kan de rechter beslissen dat de partijen hoofdelijk gehouden zijn tot bijvoorbeeld het betalen van een geldsom. In dat geval kan de eisende partij ieder van hen aanspreken voor de gehele schuld.
Hoofdstraf
Straffen kunnen worden ingedeeld in hoofdstraffen en bijkomende straffen. Hoofdstraffen kunnen afzonderlijk worden opgelegd, bijkomende straffen kunnen slechts samen met een hoofdstraf worden uitgesproken.
In criminele zaken is de hoofdstraf de opsluiting of de hechtenis (enkel voor politieke misdrijven). Als bijkomende straf kan een geldboete, de ontzetting van bepaalde politieke en burgerlijke rechten en de bijzondere verbeurdverklaring worden uitgesproken.
Inleidingszitting
Een inleidingszitting is een zitting van een rechtscollege (vrederechter, rechtbank van eerste aanleg, arbeidsrechtbank enz.) waarop een zaak voor de eerste keer wordt behandeld en waarbij meestal afspraken worden gemaakt voor het verder verloop van de zaak, zoals het bepalen van conclusietermijnen, het bepalen van een rechtsdag enz.
Juridische eerstelijnsbijstand
De juridische eerstelijnsbijstand bestaat uit een korte consultatie waarin u:
- praktische inlichtingen,
- juridische informatie of
- een eerste juridisch advies krijgt.
Als dat nodig is, kan men u ook doorverwijzen naar een gespecialiseerde dienst.
Juridische eerstelijnsbijstand is gratis en voor iedereen toegankelijk, zonder voorwaarden op het gebied van inkomen.
Kanton
België is onderverdeeld in een aantal gerechtelijke kantons.
De vrederechter is de rechter die bevoegd is voor een bepaald kanton.
Kantonnement
Kantonnement is een vorm van bewaargeving.
Wanneer een partij door de rechter veroordeeld wordt tot het betalen van bijvoorbeeld een geldsom, dan kan deze partij voorstellen om bewarend of uitvoerend beslag in zijn handen te vermijden door het betalen van een bedrag aan de Deposito- en Consignatiekas of een aangestelde sekwester (persoon die een zaak bewaart in afwachting van de oplossing van het geschil).
Dit bedrag dient dan als waarborg voor het betalen van de schuld in hoofdsom, interest en kosten.
Wanneer een partij dit recht van kantonnement vraagt, is het aan de rechter om te oordelen of dit wordt toegestaan of niet.
Kennisgeving
De kennisgeving is de toezending van een akte van de rechtspleging in origineel of in afschrift hetzij via de post hetzij via in een door de wet bepaalde vorm.
Kort geding
Kort geding is een speciale gerechtelijke procedure die door een partij kan ingeleid worden voor verschillende rechtscolleges, al naar gelang de aard van de zaak, en die ertoe strekt om in spoedeisende gevallen een snelle beslissing te bekomen van een rechter.
Een voorbeeld van kort geding is wanneer iemand aan het bouwen is en er bij de bouwwerkken gebreken worden vastgesteld waaraan dringend moet verholpen worden. In dergelijk geval kan in kort geding de aanstelling van een deskundige gevraagd worden om de gebreken vast te stellen, de oorzaak te bepalen enz.
Later zal dan in de procedure ten gronde vastgesteld worden wie verantwoordelijk is, welke schadevergoeding moet betaald worden enz.
Kracht van gewijsde
Een vonnis of arrest heeft kracht van gewijsde zodra zij niet meer vatbaar is voor een gewoon rechtsmiddel zoals verzet en hoger beroep.
Van zodra het vonnis of arrest in kracht van gewijsde is getreden, kan het uitgevoerd worden, dit wil zeggen dat de eisende partij de uitvoering van het vonnis of arrest kan eisen.
Deze uitvoering kan bestaan in het betalen van een geldsom, het uitvoeren van een door de rechtbank opgelegde verplichting enz.
Er bestaat wel nog de mogelijkheid om een buitengewoon rechtsmiddel aan te wenden, doch enkel in de door de wet bepaalde gevallen die worden opgesomd in het Gerechtelijk Wetboek.
Legalisatie
Legalisatie betekent een verklaring van echtheid geven aan een akte, een handtekening enz. door de daartoe bevoegde overheid.
De legalisatie gebeurt dus door verschillende instanties al naargelang het gewenste gebruik.
Voor vragen en antwoorden in verband met legalisatie kan u hier terecht op de website van de FOD Justitie.
Misdrijven
De term "misdrijf" is in het Belgisch strafrecht een overkoepelende term voor alle gedragingen die in strijd zijn met de strafwet en waarop een straf is gesteld. Een misdrijf bestaat uit een materieel (de gedraging) en een moreel (de schuld) bestanddeel.
Er bestaan wettelijk drie categorieën van misdrijven, ingedeeld op basis van de straffen die op dat misdrijf staan:
- het misdrijf, naar de wetten strafbaar met een criminele straf, is een misdaad;
- het misdrijf, naar de wetten strafbaar met een correctionele straf, is een wanbedrijf;
- het misdrijf, naar de wetten strafbaar met een politiestraf, is een overtreding.
Niet-ontvankelijk middel
Alvorens over de grond van het cassatiemiddel uitspraak te doen, moet het Hof van Cassatie bepaalde voorafgaande vragen onderzoeken, die de ontvankelijkheid van het cassatiemiddel betreffen. Dat houdt verband met het feit dat het Hof van Cassatie slechts kennis neemt van rechtsvragen die mits naleving van bepaalde vereisten in duidelijke bewoordingen en op grond van feiten die in het bestreden vonnis zijn vastgesteld, aanhangig zijn gemaakt.
Voldoet het cassatiemiddel niet aan al die vereisten, dan is het niet ontvankelijk. Zijn bijvoorbeeld niet ontvankelijk:
- een onnauwkeurig of onduidelijk middel;
- een middel dat de beoordeling in feite van de gegevens van de zaak door de feitenrechter bekritiseert;
- een middel dat kritiek inhoudt op een beslissing die de eiser in cassatie niet betreft.
- een middel dat nieuw is doordat het voor de feitenrechter niet werd aangevoerd en niet voor de eerste maal voor het Hof kan worden aangevoerd.
Nietigheid
De wet legt een aantal voorschriften op die moeten worden nageleefd.
Indien die voorschriften niet worden nageleefd, kan de rechtshandeling eventueel ongedaan worden gemaakt en is er juridisch niets veranderd.
De wet maakt een onderscheid tussen absolute nietigheden en relatieve nietigheden.
Relatieve nietigheden kunnen enkel worden uitgesproken wanneer één van de partijen hierom verzoekt.
Absolute nietigheden kunnen door de partijen worden aangevoerd, doch ook de rechter kan deze ambtshalve (uit eigen beweging) opwerpen.
Een rechtshandeling die door een absolute nietigheid is aangetast, kan niet bevestigd worden.
Een voorbeeld van een absolute nietigheid is een contract waarin overeen gekomen wordt een misdrijf te plegen tegen betaling van een geldsom.
Onderzoeksgerecht
Gerecht dat niet beslist over de grond van de zaak, maar over het onderzoek zelf. De onderzoeksgerechten zijn de raadkamer en, in hoger beroep, de kamer van inbeschuldigingstelling.
Onderzoeksrechter
Rechter in de rechtbank van eerste aanleg die het gerechtelijk onderzoek leidt.
Openbaar ministerie
Orgaan in de strafrechtspleging dat de strafwet toepast en de belangen van de maatschappij verdedigt (o.a. door een verdachte te vervolgen en voor de rechtbank te brengen).
Opsporingsonderzoek
Onderzoek onder leiding van de procureur des Konings, met als doel het opsporen van misdrijven, hun daders en de bewijzen, en het verzamelen van de elementen die nodig zijn voor de uitvoering van de strafvordering.
Plaatsbeschrijving
De plaatsbeschrijving is een document dat wordt opgesteld tussen partijen en dat een gedetailleerde beschrijving geeft van de toestand van een meestal onroerend goed.
Een plaatsbeschrijving wordt meestal opgemaakt bij het begin van een huurovereenkomst. Op die manier wordt vastgesteld hoe een onroerend goed er bij de ingebruikname uitziet. Op basis hiervan kan dan bij het einde van de huurovereenkomst vastgesteld worden of de partij die het onroerend goed gehuurd heeft al dan niet schade heeft toegebracht.
De plaatsbeschrijving kan op verschillende manieren worden vastgesteld, namelijk bij onderling akkoord of door de rechter op vraag van één van de partijen.
Plaatsopneming
Een plaatsopneming is niet hetzelfde als een plaatsbeschrijving.
Een plaatsopneming is een maatregel die door de rechter wordt bevolen en waarbij de rechter zich ter plaatse begeeft op de plaats waar de oorzaak van het geschil zichtbaar is of het geschil zich voordoet.
De plaatsopneming kan al dan niet in tegenwoordigheid van de partijen gebeuren.
Van de plaatsbeschrijving wordt een proces-verbaal opgesteld waarin de tijdens de plaatsopneming gedane verrichtingen en bevindingen worden opgetekend.
Dit proces-verbaal wordt ter kennis gebracht van de partijen en/of hun advocaten.
Procureur des Konings
Magistraat, bijgestaan door zijn substituten, die het opsporingsonderzoek leidt. Op de terechtzitting vordert de procureur des Konings de toepassing van de strafwet. Hij neemt de nodige maatregelen om de uitgesproken straffen uit te voeren.
Rechtsdag
Een rechtsdag is een dag waarop een zaak mondeling of schriftelijk wordt behandeld bij de bevoegde rechter.
Rechtsmiddelen
Rechtsmiddelen zijn procedurele middelen die de wet ter beschikking stelt van de procespartijen of derden.
Zij hebben als doel de rechterlijke beslissing te wijzigen en een nieuwe rechterlijke beslissing te bekomen.
De wet maakt een onderscheid tussen gewone en buitengewone rechtsmiddelen.
De gewone rechtsmiddelen zijn verzet en hoger beroep.
De buitengewone rechtsmiddelen zijn voorziening in cassatie, derdenverzet, herroeping van gewijsde, verhaal op de rechter en vordering tot intrekking.
Rechtsplegingsvergoeding
De rechtsplegingsvergoeding is een forfaitaire vergoeding in de kosten en het ereloon van de advocaat van de in het gelijk gestelde partij.
De rechter bepaalt de grootte van deze rechtsplegingsvergoeding op basis van de in een koninklijk besluit vastgelegde bedragen.
Deze bedragen zijn terug te vinden in de rubriek "tarieven".
Regeling van rechtsgebied
Regeling van rechtsgebied ontstaat wanneer er tegenstrijdigheid bestaat tussen in kracht van gewijsde gegane beslissingen van twee of meer rechters over dezelfde vordering of over samenhangende vorderingen.
Enkel het Hof van Cassatie is bevoegd om hierover uitspraak te doen.
Rolrecht
De vergoeding die door een partij moet betaald worden om een zaak in te leiden bij de rechtbanken.
De tarieven van de rolrechten vindt u terug in het menu "Tarieven" onder griffierechten.
Stafhouder
De stafhouder is een advocaat die voor een bepaalde tijd verkozen wordt door de advocaten van de balie.
Hij heeft als opdracht de advocaten te vertegenwoordigen, conflicten op te lossen, klachten te ontvangen van burgers tegen de advocaten enz.
Strafverminderende omstandigheden
Strafverminderende omstandigheden zijn omstandigheden die de wet op bijzondere wijze bepaalt en die, eenmaal de rechter vaststelt dat de voorwaarden van de verschoningsgrond vervuld zijn, van rechtswege strafvermindering meebrengen (bv. uitlokking voor opzettelijke slagen, verwondingen of opzettelijk doden, …).
Strafvordering
Vordering ingesteld door het openbaar ministerie, door een klacht met burgerlijke partijstelling of door rechtstreekse dagvaarding met het oog op de toepassing van de strafwet.
Uitvoerbaarheid
In een vonnis of arrest wordt dikwijls vermeld dat het uitvoerbaar is bij voorraad.
Dit wil zeggen dat het vonnis of arrest ten uitvoer kan worden gelegd zonder dat het resultaat van een eventueel hoger beroep of een ander rechtsmiddel moet worden afgewacht.
Indien het vonnis of arrest een partij veroordeelt tot het betalen van een vergoeding, dan kan de partij die deze vergoeding heeft gekregen van de rechter aan de andere partij vragen om dit onmiddellijk te betalen.
Verhaal op de rechter
Verhaal op de rechter is een buitengewoon rechtsmiddel dat ertoe strekt om een rechterlijke uitspraak te laten vernietigen.
Het verhaal op de rechter is enkel mogelijk in een zeer beperkt aantal gevallen die worden opgesomd in het Gerechtelijk Wetboek, zoals wanneer de rechter zich aan bedrog of list heeft schuldig gemaakt tijdens het onderzoek of bij zijn vonnis.
Ook hier worden naast de gronden van het verhaal, voorwaarden gesteld aan de termijn en de procedure.
Vervaltermijn
Een vervaltermijn is een door de wet, de rechter of de overeenkomst van partijen voorgeschreven termijn waarbinnen een aanspraak of recht moet worden uitgeoefend of een rechtsvordering moet worden ingesteld op straffe van verval.
Verwijzing van de zaak na cassatie
Als het Hof van Cassatie de bestreden beslissing vernietigt en het de zaak verwijst naar een andere rechter (in principe van dezelfde rang als degene die de bestreden beslissing heeft gewezen), is die rechter in de regel niet gehouden zich te voegen naar het arrest van het Hof. Komt er echter toch een nieuw cassatieberoep dat steunt op dezelfde rechtsvraag, dan beslist het Hof in verenigde kamers en, wordt er vernietigd, dan is de verwijzingsrechter gebonden door de beslissing van het Hof. Als de beslissing van de rechter waarnaar de zaak werd verwezen echter overeenstemt met het verwijzingsarrest van het Hof, kan die beslissing niet meer worden bestreden door een cassatieberoep.
Verzachtende omstandigheden
Verzachtende omstandigheden zijn feitelijke omstandigheden die verband houden met het gepleegde misdrijf of met de persoon van de dader en die de uit te spreken straf kunnen verminderen. Zij worden niet door de wet bepaald, het staat de rechter vrij de aard te bepalen van de omstandigheden waaraan hij een verzachtend karakter geeft (bv. de jeugdige leeftijd van de dader, een blanco strafblad, …).
Voorziening in cassatie
Voorziening in cassatie is een buitengewoon rechtsmiddel. In tegenstelling tot de rechter ten gronde doet het Hof van Cassatie geen onderzoek naar de feiten.
Het Hof van Cassatie onderzoekt enkel de wettigheid van de in laatste aanleg gewezen beslissingen of substantiële of op straffe van nietigheid voorgeschreven vormen werden geschonden.
Voorziening in cassatie is dus enkel mogelijk als alle gewone rechtsmiddelen werden aangewend.