Waarvoor is de jeugdrechter bevoegd?
De jeugdrechter is bevoegd om een uitspraak te doen in volgende situaties:
- Wanneer een minderjarige in gevaar is of opgroeit in een moeilijke situatie en hulp noodzakelijk is. Dit wordt ook wel een verontrustende situatie of VOS genoemd.
- Wanneer een minderjarige onmiddellijk hulp nodig heeft omdat hij of zij in gevaar is. De jeugdrechter neemt in deze situaties een hoogdringende maatregel.
- Wanneer een minderjarige een jeugddelict heeft gepleegd.
- Wanneer de ouders de minderjarige niet verder mogen opvoeden. De jeugdrechter beslist dan tot een ontzetting uit het ouderlijk gezag. Een provoogd neemt dan de opvoeding van de minderjarige over.
Hoe verloopt de procedure bij de jeugdrechtbank?
1. De beschikking
Alvorens de jeugdrechter een definitieve beslissing neemt, onderzoekt de sociale dienst van de rechtbank de situatie. Dit wordt het maatschappelijk onderzoek genoemd. Om de minderjarige tijdelijk verder te helpen, neemt de jeugdrechter bij beschikking een voorlopige maatregel.
De jeugdrechter is, alvorens een beslissing te nemen, verplicht om de minderjarige ouder dan 12 jaar te horen. Minderjarigen jonger dan 12 jaar kunnen een gesprek met de jeugdrechter vragen om hun mening te geven.
2. Het maatschappelijk onderzoek
De consulent van de sociale dienst heeft een gesprek met de minderjarige, de ouders en de hulpverleners om de situatie juist te kunnen inschatten. Vervolgens stelt de consulent een verslag op waarin een advies wordt geformuleerd voor de jeugdrechter, dit is het maatschappelijk onderzoek.
3. Het vonnis
Na het maatschappelijk onderzoek volgt een zitting ten gronde om uitspraak te kunnen doen over de te nemen maatregel in een vonnis. Voor deze behandeling ten gronde worden de ouders en de minderjarigen gedagvaard door een gerechtsdeurwaarder om ter zitting van de jeugdrechtbank te verschijnen.
4. De uitvoering van het vonnis
Na de uitspraak van het vonnis wordt de minderjarige verder opgevolgd door de consulent van de sociale dienst en de eventueel ingeschakelde hulpverlening. De jeugdrechter kan te allen tijde de opgelegde maatregel verlengen, wijzigen of opheffen. Zolang de opgelegde maatregel nog lopende is, worden de ouders en de minderjarige ouder dan 12 jaar jaarlijks opnieuw ter zitting opgeroepen voor evaluatie van de situatie.
Meer informatie over de werking van de jeugdrechtbank en de verschillende maatregelen die genomen kunnen worden is terug te vinden in onderstaande brochures. Deze brochures zijn op maat van minderjarigen geschreven.
Ben je benieuwd waar je moet zijn?
Onderstaande filmpjes tonen jou waar in het gerechtsgebouw je moet zijn en wat je kan verwachten wanneer je door de jeugdrechter wordt uitgenodigd:
- Afdeling Hasselt: https://youtu.be/nOxRBpzZDkA
- Afdeling Tongeren: https://youtu.be/HDUUoqx-M0Y